PDF, Large PDF, Multimedia, Meaning
| View this in: | |||||||||
|
રચન: કાળિદાસ
(કાળિદાસ કૃતમ)
ચેટી ભવન્નિખિલ ખેટી કદંબવન વાટીષુ નાકિ પટલી
કોટીર ચારુતર કોટી મણીકિરણ કોટી કરંબિત પદા |
પાટીરગંધિ કુચશાટી કવિત્વ પરિપાટીમગાધિપ સુતા
ઘોટીખુરાદધિક ધાટીમુદાર મુખ વીટીરસેન તનુતામ || 1 || શા. ||
દ્વૈપાયન પ્રભૃતિ શાપાયુધ ત્રિદિવ સોપાન ધૂળિ ચરણા
પાપાપહ સ્વમનુ જાપાનુલીન જન તાપાપનોદ નિપુણા |
નીપાલયા સુરભિ ધૂપાલકા દુરિતકૂપાદુદન્ચયતુમામ
રૂપાધિકા શિખરિ ભૂપાલ વંશમણિ દીપાયિતા ભગવતી || 2 || શા. ||
યાળીભિ રાત્મતનુતાલીનકૃત્પ્રિયક પાળીષુ ખેલતિ ભવા
વ્યાળી નકુલ્યસિત ચૂળી ભરા ચરણ ધૂળી લસન્મણિગણા |
યાળી ભૃતિ શ્રવસિ તાળી દળં વહતિ યાળીક શોભિ તિલકા
સાળી કરોતુ મમ કાળી મનઃ સ્વપદ નાળીક સેવન વિધૌ || 3 || શા. ||
બાલામૃતાંશુ નિભ ફાલામના ગરુણ ચેલા નિતંબ ફલકે
કોલાહલ ક્ષપિત કાલામરાકુશલ કીલાલ શોષણ રવિઃ |
સ્થૂલાકુચે જલદ નીલાકચે કલિત વીલા કદંબ વિપિને
શૂલાયુધ પ્રણતિ શીલા દધાતુ હૃદિ શૈલાધિ રાજ તનયા || 4 || શા. ||
કંબાવતીવ સવિડંબા ગળેન નવ તુંબાભ વીણ સવિધા
બિંબાધરા વિનત શંબાયુધાદિ નિકુરુંબા કદંબ વિપિને |
અંબા કુરંગ મદજંબાલ રોચિ રિહ લંબાલકા દિશતુ મે
શં બાહુલેય શશિ બિંબાભિ રામ મુખ સંબાધિતા સ્તન ભરા || 5 || શા. ||
દાસાયમાન સુમહાસા કદંબવન વાસા કુસુંભ સુમનો
વાસા વિપંચિ કૃત રાસા વિધૂત મધુ માસારવિંદ મધુરા |
કાસાર સૂન તતિ ભાસાભિરામ તનુ રાસાર શીત કરુણા
નાસા મણિ પ્રવર ભાસા શિવા તિમિર માસાયે દુપરતિમ || 6 || શા. ||
ન્યંકાકરે વપુષિ કંકાળ રક્ત પુષિ કંકાદિ પક્ષિ વિષયે
ત્વં કામના મયસિ કિં કારણં હૃદય પંકારિ મે હિ ગિરિજામ |
શંકાશિલા નિશિત ટંકાયમાન પદ સંકાશમાન સુમનો
ઝંકારિ ભૃંગતતિ મંકાનુપેત શશિ સંકાશ વક્ત્ર કમલામ || 7 || શા. ||
જંભારિ કુંભિ પૃથુ કુંભાપહાસિ કુચ સંભાવ્ય હાર લતિકા
રંભા કરીંદ્ર કર દંભાપહોરુગતિ ડિંભાનુરંજિત પદા |
શંભા ઉદાર પરિરંભાંકુરત પુલક દંભાનુરાગ પિશુના
શં ભાસુરાભરણ ગુંભા સદા દિશતુ શુંભાસુર પ્રહરણા || 8 || શા. ||
દાક્ષાયણી દનુજ શિક્ષા વિધૌ વિકૃત દીક્ષા મનોહર ગુણા
ભિક્ષાશિનો નટન વીક્ષા વિનોદ મુખિ દક્ષાધ્વર પ્રહરણા |
વીક્ષાં વિધેહિ મયિ દક્ષા સ્વકીય જન પક્ષા વિપક્ષ વિમુખી
યક્ષેશ સેવિત નિરાક્ષેપ શક્તિ જય લક્ષાવધાન કલના || 9 || શા. ||
વંદારુ લોક વર સંધાયિની વિમલ કુંદાવદાત રદના
બૃંદારુ બૃંદ મણિ બૃંદારવિંદ મકરંદાભિષિક્ત ચરણા |
મંદાનિલા કલિત મંદાર દામભિરમંદાભિરામ મકુટા
મંદાકિની જવન ભિંદાન વાચમરવિંદાનના દિશતુ મે || 10 || શા. ||
યત્રાશયો લગતિ તત્રાગજા ભવતુ કુત્રાપિ નિસ્તુલ શુકા
સુત્રામ કાલ મુખ સત્રાસકપ્રકર સુત્રાણ કારિ ચરણા |
છત્રાનિલાતિરય પત્ત્રાભિભિરામ ગુણ મિત્રામરી સમ વધૂઃ
કુ ત્રાસહીન મણિ ચિત્રાકૃતિ સ્ફુરિત પુત્રાદિ દાન નિપુણા || 11 || શા. ||
કૂલાતિગામિ ભય તૂલાવળિજ્વલનકીલા નિજસ્તુતિ વિધા
કોલાહલક્ષપિત કાલામરી કુશલ કીલાલ પોષણ રતા |
સ્થૂલાકુચે જલદ નીલાકચે કલિત લીલા કદંબ વિપિને
શૂલાયુધ પ્રણતિ શીલા વિભાતુ હૃદિ શૈલાધિરાજ તનયા || 12 || શા. ||
ઇન્ધાન કીર મણિબન્ધા ભવે હૃદયબન્ધા વતીવ રસિકા
સન્ધાવતી ભુવન સન્ધારણે પ્યમૃત સિન્ધાવુદાર નિલયા |
ગન્ધાનુભાવ મુહુરન્ધાલિ પીત કચ બન્ધા સમર્પયતુ મે
શં ધામ ભાનુમપિ રુન્ધાન માશુ પદ સન્ધાન મપ્યનુગતા || 13 || શા. ||
